Het hoofdpersonage Jonathan in Muidhond van Inge Schilperoord is een pedoseksueel. Net vrijgekomen omdat zijn schuld bij een ontuchtzaak niet bewezen kon worden, neemt hij zich voor zich de rest van zijn leven beter te gedragen. Een werkboek, gekregen van een psycholoog in de gevangenis, moet hem daarbij helpen. Maar zonder verdere ondersteuning valt het allemaal niet mee.
Stress
Thuis zorgt Jonathan voor zijn bankzittende, tv-kijkende en alcoholistische moeder. Die verantwoordelijkheid weegt zwaar op hem. Bovendien moet Jonathan een verhuizing voorbereiden. Het huis waarin hij met zijn moeder woont, wordt over een paar weken gesloopt. Dit levert veel extra stress op. De enige buren in de verlaten wijk zijn een buurmeisje van tien met haar moeder die in het huis naast Jonathan zijn komen wonen. En juist dat buurmeisje, vaak alleen thuis, zoekt veelvuldig contact met Jonathan.
Weerstand
Na het lezen van bovenstaande samenvatting van het begin van Muidhond is het niet moeilijk om de verdere richting van de roman te raden. Jonathans verstand zegt hem dat hij het meisje op afstand moeten houden, maar in de praktijk neemt hij juist allerlei beslissingen die het contact steeds intenser maken. Steeds wanhopiger probeert hij met zijn zelfhulpboeken het tij keren, terwijl tegelijkertijd het meisje een steeds grotere obsessie voor hem wordt. Zonder hulp van buiten is Jonathan kansloos in de strijd tegen zichzelf en uiteindelijk lukt het hem dan ook niet zijn eigen verlangens te negeren.
Het verstand gekaapt
De strijd van Jonathan tussen zijn verlangen en zijn verstand is de kern van de roman. Het is een strijd waarin het verlangen stapje voor stapje het verstand kaapt en het met de eigen wapens van schijnbaar redelijke argumenten verslaat. Is het verkeerd om samen met een buurmeisje de hond uit te laten? Nee. Is het vreemd dat je eten geeft aan een buurmeisje dat thuis verwaarloosd wordt? Nee. Maar als je de verlangens van Jonathan hebt, is het beter dat allemaal niet te doen.
Goedpraatmechanisme
Voor de manier waarop Schilperoord het goedpraatmechanisme in Jonathan inzichtelijk heeft gemaakt, heeft ze veel complimenten gekregen. Veel lezers zullen zich erin herkennen. Niet omdat ze pedoseksueel zijn, maar omdat ze wellicht zelf ooit hun gedrag hebben willen veranderen en daarbij tegen dezelfde barrières zijn aangelopen. In de winkel is het een goed idee alvast een doos chocolaatjes te kopen voor het bezoek komend weekend. De praktijk is, uiteraard zou een buitenstaander zeggen, dat die doos de avond niet haalt.
Hoe vrij ben je?
In interviews heeft Schilperoord aangegeven dat ze de worsteling van Jonathan met een gedeelte van zichzelf dat er niet mag zijn, wilde onderzoeken. Kun je jezelf veranderen? Kun je je eigen gedachten vertrouwen? Hoe vrij ben je eigenlijk? Wat had Jonathan anders kunnen doen? Daarover wilde Schilperoord schrijven, meer nog dan over pedoseksualiteit. En het zijn die vragen waarom Muidhond een interessant boek is.
Hoe zijn die mensen?
Maar door de beladenheid van het onderwerp en het gegeven dat Schilperoord in het dagelijks leven werkt als forensisch psycholoog bij het Pieter Baan Centrum gaat het in interviews en boekbesprekingen vaak vooral over pedoseksualiteit. Hoe zijn die mensen? Is Jonathan representatief? Zelf heeft Schilperoord aangegeven best over haar werk bij het Pieter Baan Centrum te willen praten, maar niet te lang. Ze wil vooral spreken over haar roman als roman.
Muidhond is een sterk debuut
De strijd van Jonathan is goed genoeg uitgewerkt om van Muidhond een interessant boek te maken, daar is het dagelijks werk van Schilperoord niet per se bij nodig. Daar komt bij dat Schilperoords indrukwekkende schrijfstijl, met puntige korte zinnen en veel oog voor detail, je de roman inzuigt. Voldoende in ieder geval om haar de wat clichématige setting (broeierige hitte, net iets te vrijpostig buurmeisje, een dominante, hulpeloze moeder, slooprijpe buurt) te vergeven. Muidhond is zonder twijfel een zeer sterk debuut.